Rodzina
Motyw rodziny
Cele uczenia się:
- refleksja nad tym czym jest rodziny, nad rolą rodziny w swoim życiu, w życiu bohaterów literackich, w życiu społecznym i w kulturze,
- znać i rozumieć pojęcia: ojciec, wdowiec, matka,, kochanka, wdowa, babcia, dziecko, bezdzietność, niepłodność, homoseksualizm, heteroseksualizm, prokreacja, rola społeczna,
relacje w rodzinie, funkcje rodziny, zmiany zachodzące w rodzinie, problemy rodziny współczesnej, funkcje motywu rodziny, obraz rodziny w sztuce, sposoby kreowania obrazu rodziny itp. - rozwijanie umiejętności analizy tekstu kultury;
- rozwijanie umiejętności tworzenia ustnej i/lub pisemnej wypowiedzi argumentacyjnej (zgodnie z podstawowymi regułami jej organizacji, według podstawowych zasad logiki i retoryki, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej);
- rozwijanie umiejętności pracy w grupach;
- rozpoznawanie elementów znaczących, środków stylistycznych, językowych, kompozycyjnych, aluzji literackich*, znaków tradycji*, symbolów kulturowych* i określanie ich funkcji;
- wskazanie sposobów wyrażania wartościowań*;
- dostrzeganie w trakcie analizy tekstów dawnych różnic językowych (fonetyczne, leksykalne);
- rozpoznawanie kontekstów, konwencji literackiej, cech stylu danego tekstu, sposobów kreowania świata przedstawionego i bohatera;
- dostrzeganie w świecie konfliktów wartości;
- określanie problematyki utworu;
- odczytywanie sensu tekstu i fragmentów; objaśnianie ich funkcji;
- prezentowanie własnych przeżyć, wynikających z kontaktu z dziełem sztuki;
- umiejętność omówienia toposu rodziny i porównania jego funkcjonowania w różnych epokach/tekstach kultury:
antyk: Sofokles, Król Edyp, Epejsodion III (fragm.), Biblia: Kain i Abel, Hiob, Historia ocalenia Mojżesza, Śmierć pierworodnych, Rzeź niewiniątek, Eurypides, Medea – spektakl polskiego radia, Wenus z Willendorfu, Wenus z Milo,
średniowiecze: Bogurodzica, Lament świętokrzyski*,
renesans: J. Kochanowski, Treny - wybór, J. Kochanowski, Epitafium Hannie Kochanowskiej,
romantyzm: A. Mickiewicz, Dziady III Scena I, Scena VIII, A. Mickiewicz, Pan Tadeusz Księga III, J. W. Goethe, Król Olch*, Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia* (fragm.),
pozytywizm: B. Prus, Lalka, fragm., F. Dostojewski, Zbrodnia i kara, fragm.,
modernizm: W. Reymont, Chłopi fragment, Stanisław Brzozowski, Legenda Młodej Polski (fragment),
dwudziestolecie: Bruno Schulz Karakony, W. Gombrowicz, Ferdydurke, fragm., S. Żeromski, Przedwiośnie (fragm. Rodowód, Szklane domy), Z. Nałkowska, Granica (fragm.),
współczesność: Baczyński Krzysztof Kamil, Elegia o..., T. Borowski, Dzień na Harmenzach,
W. Broniewski, Ballady i romanse, 1945, S. Mrożek, Tango, Akt I, II (fragm.), Marek Hłasko, Śliczna dziewczyna*, T. Różewicz, Matka powieszonych, Anita Karwowska, Dziecko a żłobki, Sylwia Kita, Psychoza pedofilii, John Stanmeyer, Signal, 2013.
* oznacza, że na poziomie podstawowym tekst, cel, zadanie można pominąć
Zadania do pracy z tekstami:
- Dokonaj analizy tekstu kultury.
- Jakie są przyczyny podjęcia tego tematu?
- Jaki obraz rodziny odnajdujemy w tekście?
- Jak taka koncepcja rodziny wpływa na życie bohaterów i ich otoczenie?
- Jakie zostały wykorzystane gatunki, środki poetyckie, językowe, kompozycyjne oraz sposoby kreowania świata i bohaterów dla pokazania obrazu rodziny?
- Jakie konteksty i intertekstualności dostrzegasz w tekście i jak mocno według Ciebie wpływają na jego odczytanie?
- Co sądzisz o takim obrazie rodziny i takim sposobie ukazywania go? Jakie są tego konsekwencje? Jak to się ma do Twoich doświadczeń, wiedzy?
Efekt pracy nad motywem:
Na początku roku uczniowie wspólnie z nauczycielem planują efekty pracy na lekcjach i wybierają jeden ze wskazanych w tekście: Efekty pracy nad motywem lub składają własną propozycję. Lista motywów i planowanych efektów jest dostępna na platformie e-learningowej.