Natura
Motyw natury
Cele uczenia się:
- refleksja nad tym czym jest natura, nad rolą natury w swoim życiu, w życiu bohaterów literackich, w życiu społecznym i w kulturze,
- znać i rozumieć pojęcia: natura, przyroda, wieś, ogród, sad, park, góry, morze, pogoda, aura, klimat, fauna, flora, arkadia, sielanka itp.
- rozwijanie umiejętności analizy tekstu kultury;
- rozwijanie umiejętności tworzenia ustnej i/lub pisemnej wypowiedzi argumentacyjnej (zgodnie z podstawowymi regułami jej organizacji, według podstawowych zasad logiki i retoryki, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej);
- rozwijanie umiejętności pracy w grupach;
- rozpoznawanie elementów znaczących, środków stylistycznych, językowych, kompozycyjnych, aluzji literackich*, znaków tradycji*, symbolów kulturowych* i określanie ich funkcji;
- wskazanie sposobów wyrażania wartościowań*;
- dostrzeganie w trakcie analizy tekstów dawnych różnic językowych (fonetyczne, leksykalne);
- rozpoznawanie kontekstów, konwencji literackiej, cech stylu danego tekstu, sposobów kreowania świata przedstawionego i bohatera;
- dostrzeganie w świecie konfliktów wartości;
- określanie problematyki utworu;
- odczytywanie sensu tekstu i fragmentów; objaśnianie ich funkcji;
- prezentowanie własnych przeżyć, wynikających z kontaktu z dziełem sztuki;
- umiejętność omówienia toposu natury i porównania jego funkcjonowania w różnych epokach/tekstach kultury:
średniowiecze: Dante Alighieri, Boska komedia: Pieśń I* (fragm.),
renesans: J. Kochanowski, Pieśń świętojańska o Sobótce (Pieśń panny XII), Na lipę, J. Kochanowski, Tren V, Giovanni Boccaccio, Sokół*
oświecenie: A. Naruszewicz, Balon*
romantyzm: A. Mickiewicz, Sonety krymskie (wybór), A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, fragm., E. A. Poe, Kruk* tłum. S. Barańczak, W. Blake, Tygrys*,
pozytywizm: B. Prus, Lalka, fragm.,
modernizm: J. Mehoffer, Dziwny ogród, 1903,
dwudziestolecie: K.I. Gałczyński, Strasna zaba* lub Skumbrie w tomacie*,
współczesność: A. Camus, Dżuma (fragm. części I, VI), C. Miłosz, Biedny chrześcijanin patrzy na getto, Herman Hesse, Wilk stepowy* (fragm.).
* oznacza, że na poziomie podstawowym tekst, cel, zadanie można pominąć
Zadania do pracy z tekstami:
- Dokonaj analizy tekstu kultury.
- Jakie są przyczyny podjęcia tego tematu?
- Jaki obraz natury odnajdujemy w tekście?
- Jak proponowana koncepcja natury wpływa na życie bohaterów i ich otoczenie?
- Jakie zostały wykorzystane gatunki, środki poetyckie, językowe, kompozycyjne oraz sposoby kreowania świata i bohaterów dla pokazania obrazu natury?
- Jakie konteksty i intertekstualności dostrzegasz w tekście i jak mocno według Ciebie wpływają na jego odczytanie?
- Co sądzisz o takim obrazie natury i takim sposobie ukazywania go? Jakie są tego konsekwencje? Jak to się ma do Twoich doświadczeń, wiedzy?
Efekt pracy nad motywem:
Na początku roku uczniowie wspólnie z nauczycielem planują efekty pracy na lekcjach i wybierają jeden ze wskazanych w tekście: Efekty pracy nad motywem lub składają własną propozycję. Lista motywów i planowanych efektów jest dostępna na platformie e-learningowej.