Dwór szlachecki
Motyw dworu szlacheckiego
Cele uczenia się:
- refleksja nad tym czym jest dwór szlachecki, nad rolą dworu szlacheckiego w życiu bohaterów literackich, w życiu społecznym i w kulturze,
- znać i rozumieć pojęcia: dwór szlachecki, itp.
- rozwijanie umiejętności analizy tekstu kultury;
- rozwijanie umiejętności tworzenia ustnej i/lub pisemnej wypowiedzi argumentacyjnej (zgodnie z podstawowymi regułami jej organizacji, według podstawowych zasad logiki i retoryki, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej);
- rozwijanie umiejętności pracy w grupach;
- rozpoznawanie elementów znaczących, środków stylistycznych, językowych, kompozycyjnych, aluzji literackich*, znaków tradycji*, symbolów kulturowych* i określanie ich funkcji;
- wskazanie sposobów wyrażania wartościowań*,
- dostrzeganie w trakcie analizy tekstów dawnych różnic językowych (fonetyczne, leksykalne);
- rozpoznawanie kontekstów, konwencji literackiej, cech stylu danego tekstu, sposobów kreowania świata przedstawionego i bohatera;
- dostrzeganie w świecie konfliktów wartości;
- określanie problematyki utworu;
- odczytywanie sensu tekstu i fragmentów; objaśnianie ich funkcji;
- prezentowanie własnych przeżyć, wynikających z kontaktu z dziełem sztuki;
- umiejętność omówienia toposu utopii i porównania jego funkcjonowania w różnych epokach/tekstach kultury:
- umiejętność omówienia toposu dworu szlacheckiego i porównania jego funkcjonowania w różnych epokach/tekstach kultury:
renesans: J. Kochanowski, Na dom w Czarnolesie, Na lipę,
oświecenie: Z. Vogel, Widok dworu w Niegoszowicach, 1800,
romantyzm: A. Mickiewicz, Pan Tadeusz (fragm.), Księga I,
pozytywizm: B. Prus, Lalka (fragm.),
modernizm: L. Staff, Dworek*,
dwudziestolecie: S. Żeromski, Przedwiośnie (fragm.), Część II,
* oznacza, że realizując poziom podstawowy tekst, zadanie, cel można pominąć
Zadania do pracy z tekstami:
- Dokonaj analizy tekstu kultury.
- Jakie są przyczyny podjęcia tego tematu?
- Jaki obraz dworu szlacheckiego odnajdujemy w tekście?
- Jak proponowana w tekście koncepcja dworu szlacheckiego wpływa na życie bohaterów i ich otoczenie?
- Jakie zostały wykorzystane gatunki, środki poetyckie, językowe, kompozycyjne oraz sposoby kreowania świata i bohaterów dla pokazania obrazu dworu szlacheckiego?
- Jakie konteksty i intertekstualności dostrzegasz w tekście i jak mocno według Ciebie wpływają na jego odczytanie?
- Co sądzisz o takim obrazie dworu szlacheckiego i takim sposobie ukazywania go? Jakie są tego konsekwencje? Jak to się ma do Twoich doświadczeń, wiedzy?
Efekt pracy nad motywem dworu szlacheckiego:
Na początku roku uczniowie wspólnie z nauczycielem planują efekty pracy na lekcjach i wybierają jeden ze wskazanych w tekście: Efekty pracy nad motywem lub składają własną propozycję. Lista motywów i planowanych efektów jest dostępna na platformie e-learningowej.